อาการเตือนหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท พร้อมคำแนะนำการกายภาพเพื่อบรรเทาอาการปวด

ภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในกลุ่มคนวัยทำงานและผู้สูงอายุ สาเหตุหลักมักเกิดจากการเสื่อมของหมอนรองกระดูกสันหลังหรือการใช้งานที่ไม่ถูกต้องเป็นเวลานาน โดยมีอาการเด่นชัด เช่น ปวดหลังร้าวลงขา อาการชา และอ่อนแรง ซึ่งส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การรักษาด้วยวิธีกายภาพบำบัด การยืดกล้ามเนื้อ และการปรับท่าทางเป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการปวดและฟื้นฟูการทำงานของร่างกายให้กลับมาเป็นปกติ

หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทคืออะไร?

หมอนรองกระดูกสันหลังเป็นเนื้อเยื่อที่อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังแต่ละข้อ ทำหน้าที่รองรับแรงกระแทกและช่วยให้การเคลื่อนไหวของกระดูกสันหลังเป็นไปอย่างราบรื่น เมื่อหมอนรองกระดูกเกิดการเคลื่อนหรือเสื่อมสภาพจนกดทับเส้นประสาทบริเวณไขสันหลัง จะทำให้เกิดภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ซึ่งมักพบมากในบริเวณหลังส่วนล่าง (Lumbosacral Spine) เนื่องจากเป็นจุดที่ต้องรับน้ำหนักของร่างกายมากที่สุด

อาการเตือนของหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท
สัญญาณเตือนสำคัญของภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทที่ควรสังเกต ได้แก่

• ปวดหลังร้าวลงขา: รู้สึกปวดจากเอวหรือหลังส่วนล่างร้าวลงไปที่สะโพก ต้นขา น่อง หรือเท้า โดยเฉพาะข้างใดข้างหนึ่ง
• อาการชา: รู้สึกชา หรือเสียวแปลบเหมือนไฟฟ้าช็อตตามแนวเส้นประสาทที่ถูกกดทับ
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง: มีอาการอ่อนแรงในขาหรือเท้า ทำให้ยืน เดิน หรือยกขาลำบาก
• ปวดมากขึ้นเมื่อไอ จาม หรือออกแรง: การเคลื่อนไหวบางอย่างทำให้อาการปวดรุนแรงขึ้น
• ขยับร่างกายลำบาก: การนั่ง ยืน หรือเดินเป็นเวลานานทำให้อาการปวดรุนแรงขึ้น
  
  

หากมีอาการเหล่านี้ร่วมกัน ควรรีบพบแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดเพื่อประเมินอาการและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม
สาเหตุของหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

สาเหตุหลัก ๆ ของภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ได้แก่

• การเสื่อมของหมอนรองกระดูก: พบได้บ่อยในผู้สูงอายุเนื่องจากหมอนรองกระดูกสูญเสียความยืดหยุ่นและเกิดการเสื่อมสภาพ
• การยกของหนักผิดท่า: การยกของโดยไม่ใช้ท่าทางที่ถูกต้อง ส่งผลให้แรงกดลงที่หมอนรองกระดูกมากเกินไป
• การนั่งหรือยืนนาน ๆ : การอยู่ในท่าเดิมนาน ๆ โดยไม่มีการเปลี่ยนท่าทางทำให้หมอนรองกระดูกเกิดการกดทับ
• การบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ: เช่น การหกล้มหรือกระแทกอย่างรุนแรง
• น้ำหนักเกิน: น้ำหนักตัวที่มากเกินไปทำให้หมอนรองกระดูกต้องรับแรงกดเพิ่มขึ้น

การกายภาพบำบัดเพื่อรักษาหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท
การกายภาพบำบัดเป็นวิธีการรักษาที่ช่วยบรรเทาอาการปวดและฟื้นฟูการทำงานของร่างกายโดยไม่ต้องผ่าตัด นักกายภาพบำบัดจะใช้เทคนิคต่าง ๆ ดังนี้

การออกกำลังกายยืดกล้ามเนื้อ
การยืดกล้ามเนื้อช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อรอบกระดูกสันหลัง ลดแรงกดทับเส้นประสาท ตัวอย่างท่าที่แนะนำ ได้แก่:

• ท่ายืดหลังนอนหงาย: นอนหงาย ชันเข่าขึ้น แล้วกอดเข่าเข้าหาหน้าอกค้างไว้ 10-15 วินาที
• ท่ายืดเอวแบบแมวและวัว: อยู่ในท่าคลาน ยืดแผ่นหลังขึ้นและลงช้า ๆ

การปรับท่าทางในการทำกิจกรรมต่าง ๆ
การปรับท่าทางในการนั่ง ยืน และยกของเป็นสิ่งสำคัญ เช่น

• นั่งหลังตรง ไม่งอหลัง โดยใช้หมอนรองเอว
• เวลายกของหนักให้ย่อเข่าแทนการก้มหลัง

4.3 การใช้เครื่องมือช่วยรักษา
อัลตราซาวนด์บำบัด: ช่วยลดการอักเสบและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
การกระตุ้นไฟฟ้า (TENS): ช่วยลดอาการปวดและกระตุ้นการฟื้นฟูกล้ามเนื้อ

ประโยชน์ของการยืดกล้ามเนื้อและการกายภาพบำบัด
การกายภาพบำบัดและการยืดกล้ามเนื้ออย่างสม่ำเสมอมีประโยชน์ดังนี้

• ลดแรงกดทับเส้นประสาท
• ช่วยบรรเทาอาการปวดหลังและขาที่ร้าวลง
• เพิ่มความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อรอบกระดูกสันหลัง
• ป้องกันการกลับมาของภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

การป้องกันภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท
เพื่อป้องกันการเกิดหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ควรปฏิบัติดังนี้

• หลีกเลี่ยงการยกของหนักเกินไป
• นั่งในท่าที่ถูกต้อง และลุกเปลี่ยนท่าทุก ๆ 30 นาที
• ออกกำลังกายเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหลังและหน้าท้อง
• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

ภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก โดยมีอาการเตือนที่ชัดเจน เช่น ปวดหลังร้าวลงขา ชา และกล้ามเนื้ออ่อนแรง การรักษาด้วยกายภาพบำบัด การยืดกล้ามเนื้อ และการปรับท่าทาง เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการและป้องกันไม่ให้เกิดอาการรุนแรงขึ้น หากสังเกตเห็นสัญญาณเตือน ควรรีบปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมและฟื้นฟูร่างกายอย่างถูกวิธี

ที่ Vitala by Health Design เราคือสหคลินิก คลินิกกายภาพผู้ให้บริการด้านกายภาพบำบัด PMS กายภาพ การทำกายภาพบำบัดผู้ป่วยแขนขาอ่อนแรง กายภาพบำบัดเส้นเอ็นอักเสบ นวดสปอร์ต กายภาพออฟฟิศซินโดรม กายภาพบำบัดที่บ้าน กายภาพบำบัดหลังผ่าตัดข้อเข่า นวดรักษาอาการ กายภาพหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ฝังเข็มแก้ปวด กายภาพบำบัดไหล่ติด กายภาพหัวเข่า โดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ นักวิทยาศาสตร์การกีฬา และแพทย์ทางเลือก ที่พร้อมรองรับการให้บริการด้านสุขภาพในทุกมิติเพื่อการดูแลสุขภาพอย่างครบวงจร และเป็นประโยชน์ต่อการบำบัดอาการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬามากที่สุด